เนื้อนางเพา เป็นอาหารไทยโบราณชนิดหนึ่ง คือเป็นเนื้อย่างราดน้ำราดที่มีลักษณะข้นอย่างแกงกินเคียงกับไข่แดงเค็ม และเป็นกับแกล้มสุราอย่างหนึ่ง
สันนิษฐานว่าเดิมคงเป็นอาหารของชาวไทยเชื้อสายเปอร์เซีย แต่ก็ยังไม่มีที่มาชัดเจนชื่ออาหารนี้ยังเป็นปริศนา วันดี ณ สงขลา ผู้เชี่ยวชาญด้านอาหาร ให้คำอธิบายว่า "เพา" แปลว่า "ส่วย"และมีการผูกนามอาหารชนิดนี้เข้ากับวรรณกรรมพื้นบ้านเรื่อง นางสิบสอง ซึ่งมีตัวละครหนึ่งชื่อนางเภา
เนื้อนางเพา
มื้อกับข้าว, กับแกล้ม
แหล่งกำเนิดประเทศไทย
ผู้สร้างสรรค์ชาวไทยเชื้อสายเปอร์เซีย
อุณหภูมิเสิร์ฟร้อน, อุณหภูมิห้อง
ส่วนผสมหลัก
เนื้อวัว (หรือหมู), พริกแกงคั่ว, กะทิ, น้ำปลา, น้ำตาลปี๊บ, ไข่เค็ม
พลังงาน (ต่อ 1 จาน หน่วยบริโภค)
1,386.74 กิโลแคลอรี
คุณค่าทางโภชนาการ
(ต่อ1 จาน serving)โปรตีน67.01 กรัม
ไขมัน110.35 กรัมคาร์โบไฮเดรต47.13 กรัม
ตำราอาหาร: เนื้อนางเพา
โดยเนื้อหาที่ผูกกับวรรณกรรมพื้นบ้านเรื่อง นางสิบสอง ระบุว่า มีหญิงสาวสิบสองคนเข้าเป็นลูกเลี้ยงของนางยักษ์ แต่เมื่อหญิงสาวเหล่านี้ทราบว่าแม่เลี้ยงเป็นยักษ์ก็พากันหลบหนี
ทำให้นางยักษ์ทั้งรักทั้งแค้นจึงจับนางทั้งสิบสองคนที่กำลังตั้งครรภ์ไปไว้ในถ้ำพร้อมกับควักลูกตาออก เหลือแต่นางเภาที่นางยักษ์ควักลูกตาออกเพียงข้างเดียว เพราะนางยักษ์รักนางเภากว่าลูกคนอื่น นางเภาจึงรับหน้าที่หุงหาอาหารให้พี่ ๆ ได้รับประทาน แต่ลูก ๆ เหล่าพี่สาวของนางเภากลับเป็นทารกตายคลอดจำนวน 11 คน
นางเภาจึงแบ่งเนื้อทารกออกเป็น 12 กอง ทยอยนำมาปรุงเป็นอาหารให้พี่สาวประทังชีวิต ขณะที่นางเภาได้ลอบคลอดบุตรมาคนหนึ่งชื่อว่า รถเสน ซึ่งมีชีวิตรอดและเติบโตอยู่ในถ้ำ ไม่ถูกนำไปปรุงเป็นอาหารของป้า ๆ
จึงคาดว่าอาหาร "เนื้อนางเพา" นี้ คงเป็นเนื้อสำหรับทำอาหารกองที่ 12 ที่นางเภาปรุงเป็นยำเนื้อหลอกให้เหล่าพี่สาวได้รับประทานโดยคิดว่าเป็นเนื้อของลูกนางเภา
ส่วนขั้นตอนการทำเนื้อนางเพา เริ่มจากการนำเนื้อวัว (หรือหมู) หมักกะทิและเกลือห่อใบตองไปย่างไฟ แล้วนำมาหั่นเป็นชิ้นบางพอคำ
ส่วนน้ำราดทำจากหัวกะทิผัดกับพริกแกงคั่ว ปรุงรสด้วยน้ำปลา และน้ำตาลปี๊บ ส่วนไข่เค็ม จะต้องนำไข่ธรรมดาเอาเฉพาะไข่ขาวไปนึ่ง จากนั้นปั้นไข่แดงเค็มเป็นก้อนเล็ก ๆ วางลงบนไข่ขาว แล้วใช้แม่พิมพ์กดไข่ขาวให้มีรูปร่างสวยงามตามที่ต้องการ ตกแต่งจานด้วยไข่เค็ม แตงกวา พริกชี้ฟ้า โหระพา รับประทานคู่กับข้าวสวย หรือเป็นกับแกล้ม
